الک کردن آرد یکی از مراحل کلیدی در تهیه نان هایی مثل نان لواش، نان بربری و نان تافتون است که به سبکتر شدن و یکنواختی خمیر کمک میکند. این کار باعث میشود آرد بهتر با دیگر مواد ترکیب شود و بافت نان نرم تر و پف دارتر شود. در دستگاه های نان پزی نیز استفاده از آرد الک شده، روند پخت را بهینه تر و کیفیت نهایی نان را بالاتر میبرد.
تفاوت نان با آرد الک شده و آرد معمولی در چیست؟
آرد الک شده و آرد معمولی تفاوتهای قابل توجهی در نتیجه نهایی دارند. آرد الک شده به واسطه عبور از توری های ریز، سبک تر و هوا پریده تر میشود. این هوادهی باعث میشود که مخمر بتواند راحت تر در خمیر عمل کرده و نتیجه نهایی نان پف دار تر و نرمتر باشد. در حالی که آرد معمولی که الک نشده، ممکن است موجب گلوله گلوله شدن آرد و پخش نشدن یکنواخت آن در خمیر شود. این میتواند باعث ایجاد نانهایی سفت و خشک با بافتی غیر یکنواخت گردد.

مزایای الک کردن آرد در نانوایی صنعتی و شیرینی پزی حرفه ای
الک کردن آرد در نانواییهای صنعتی و شیرینی پزی های حرفه ای مزایای زیادی دارد که باعث بهبود کیفیت نهایی محصول میشود. این مزایا به صورت زیر قابل ذکر است:
افزایش یکنواختی در ترکیب مواد:
الک کردن باعث میشود که آرد به طور یکنواخت در خمیر توزیع شود و از ایجاد گلوله های آردی جلوگیری میکند.
افزایش حجم و پف نان:
آرد الک شده با ورود هوای بیشتر باعث میشود که خمیر بهتر ور بیاد و نان پف دارتر شود.
جلوگیری از ایجاد ناخالصی ها:
برخی از ناخالصی ها یا ذرات بزرگ که ممکن است در آرد وجود داشته باشند، از طریق الک کردن از آرد جدا میشوند.
دقت بیشتر در اندازه گیری آرد:
الک کردن آرد باعث میشود که اندازه گیری دقیق تر باشد، زیرا آرد الک شده حجم بیشتری پیدا میکند و وزن آن کمتر میشود.
جلوگیری از سفتی و چسبندگی خمیر:
آرد الک شده به راحتی با سایر مواد مخلوط میشود و باعث میشود که خمیر به راحتی ورز داده شود.

چگونه آرد را درست الک کنیم؟
برای الک کردن آرد به بهترین نحو، چند نکته کلیدی وجود دارد که میتواند کیفیت نان و شیرینی نهایی را بهبود بخشد:
استفاده از الک با مش ریز:
برای نان و شیرینی های نرم تر، بهتر است از الک هایی با مش ریز استفاده کنید تا ذرات بزرگتر از آرد جدا شوند.
آرد را آرام و یکنواخت بریزید:
هنگام الک کردن، آرد را به آرامی داخل الک بریزید و از فشار دادن آن بپرهیزید. فشار دادن آرد باعث فشرده شدن و عدم هوادهی مناسب آرد میشود.
الک کردن چندباره:
برای دریافت نتیجه بهتر، ممکن است نیاز باشد که آرد را بیشتر از یکبار الک کنید. این کار باعث میشود که آرد حتی سبکتر و هوادار تر شود.
نظافت و تمیزی الک:
همیشه از الکهای تمیز و بدون گرد و غبار استفاده کنید. آلودگی و باقی مانده مواد قبلی میتواند به کیفیت آرد و خمیر آسیب برساند.
انواع ابزارهای الک آرد
الک دستی فلزی
- رایج ترین نوع.
- دارای دسته و توری فلزی.
- برای استفاده در حجم های کم مناسب است.
الک چرخشی یا فشاری
- دارای دسته فنری یا چرخشی برای راحت تر الک کردن آرد.
- مناسب برای افراد حرفه ای و کسانی که زیاد آشپزی میکنند.
الک پلاستیکی با توری نایلونی
- سبک و مناسب.
- برای مواد سبک مثل آرد یا پودر قند مناسب است.
الک برقی یا الک ویبره ای
- مخصوص استفاده صنعتی یا در قنادی های بزرگ.
- دارای موتور و سیستم لرزشی برای سرعت و دقت بیشتر.

کاربردهای الک کردن آرد
1.جلوگیری از گلوله شدن آرد
آرد در اثر رطوبت محیط یا نگهداری طولانی ممکن است گلولهگلوله شود. وقتی آرد را الک میکنیم، این گلوله ها از هم باز میشوند و آرد یکدست و نرم به دست میاد. این کار باعث میشود موقع پخت، مواد بهتر با هم ترکیب شوند و بافت خمیر یا کیک لطیف تر شود.
2.یکدست شدن بافت مواد خشک
اگر مواد خشک مختلفی مثل آرد، نشاسته، پودر کاکائو یا پودر قند استفاده میکنید، الک کردن آنها باعث میشود بافتشان هماهنگ و یکنواخت شود. این مرحله خیلی مهم است برای شیرینی پزی دقیق که هر جزء باید درست اندازه گیری و ترکیب شود.
3.هوادهی به آرد برای خمیر سبک تر
یکی از مزایای مهم الک کردن آرد، ورود هوا به ذرات آرد است. این فرآیند ساده باعث میشود آرد سبک تر و پفدارتر شود، که نتیجه اش خمیرهای لطیف تر و شیرینی ها یا کیک های حجیم تر است. به همین دلیل بیشتر دستورهای کیک و شیرینی توصیه میکنند که آرد را قبل از استفاده الک کنیم.
4.ترکیب یکنواخت آرد با سایر مواد خشک
ترکیب یکنواخت آرد با سایر مواد خشک مثل بکینگ پودر و جوش شیرین یا نمک باعث میشود این ترکیبات کاملا هماهنگ شوند و به خورد هم بروند درنتیجه یک ترکیب یکنواخت را به وجود می آورد. این یکنواختی باعث میشود در تمام قسمت های خمیر یا کیک به طور مساوی پخش شوند و نتیجه نهایی بهتر دربیاید.

آیا در دستگاه های صنعتی نیاز به الک آرد است؟
در نانوایی های صنعتی ، معمولاً نیاز به الک کردن دستی آرد نیست، زیرا اکثر دستگاه های مدرن دارای سیستم های خودکار برای الک کردن آرد هستند. این سیستم ها بطور خودکار آرد را از طریق توری های ریز عبور داده و آن را هوادار و آماده برای مخلوط شدن میکنند. با این حال، در برخی از مراحل تولید نانهای خاص یا در مواردی که کیفیت بالای محصول اهمیت بیشتری دارد، ممکن است همچنان الک کردن آرد به صورت دستی یا مکانیکی مورد نیاز باشد.
بهترین زمان برای الک کردن آرد کیه؟
قبل یا بعد از اندازه گیری؟ بهترین زمان برای الک کردن آرد قبل از اندازه گیری است. این به این دلیل است که پس از الک کردن، آرد هواگیری میشود و حجم آن افزایش مییابد. اگر آرد بعد از اندازه گیری الک شود، ممکن است میزان آن دقیقاً طبق دستورالعمل ها نباشد و در نتیجه باعث تغییر در کیفیت نان یا شیرینی شود. بنابراین، بهتر است ابتدا آرد را الک کرده و سپس اندازه گیری کنید.
نقش آرد الک شده در کیفیت خمیر و پف نان
آرد الک شده یکی از مهمترین عوامل در تاثیر گذاری بر کیفیت نهایی نان است. وقتی که آرد الک می شود، هوای بیشتری وارد آن میشود که این هوا در زمان مخلوط شدن با مخمر باعث تسریع فرآیند تخمیر و افزایش حجم خمیر میشود. همچنین، الک کردن آرد موجب میشود که ذرات آرد یکنواخت تر در خمیر توزیع شوند و خمیر بهراحتی ورز داده شود. در نتیجه، نان حاصل از خمیر الک شده معمولاً سبک تر، نرم تر و پف دارتر است.

اشتباهات رایج درباره الک کردن آرد
هنگام الک کردن آرد، اشتباهات رایجی وجود دارند که میتوانند تاثیر منفی بر کیفیت نهایی محصول بگذارند. این اشتباهات شامل موارد زیر هستند:
الک نکردن آرد قنادی:
آردهای مخصوص قنادی باید حتماً الک شوند تا بافت نرمتری پیدا کنند. الک نکردن آنها میتواند باعث گلوله شدن و نامنظم شدن ترکیب مواد شود.
فشار دادن آرد به داخل الک:
فشار دادن آرد به داخل الک باعث میشود که آرد فشرده شود و هوای مورد نیاز وارد آن نشود، که این به کیفیت خمیر آسیب میزند.
استفاده از الک های کثیف یا فرسوده:
اگر الک شما کثیف یا فرسوده باشد، ممکن است باعث انتقال آلودگی ها یا باقی مانده های قدیمی به آرد شود.
الک نکردن آرد قبل از اندازه گیری:
اندازه گیری آرد قبل از الک کردن، ممکن است باعث شود که مقدار آرد دقیقی نداشته باشید و در نتیجه، ترکیب مواد غیر یکنواختی به دست آید.
الک نکردن آرد برای انواع خاص نان:
بعضی از نانها به ویژه نانهای حجیم یا پفی به آرد الک شده نیاز دارند. عدم الک کردن آرد در این موارد میتواند منجر به بافت سفت یا فشرده شود.
الک کردن سریع یا با فشار زیاد:
الک کردن آرد با سرعت زیاد یا با فشار زیاد باعث میشود که نتیجه کار دقیق نباشد و ذرات آرد به درستی از هم جدا نشوند.

درباره وبسایت پاک اندیشان
شرکت ماشین سازی پاک اندیشان شهر آذر از سال ۱۳۸۲ فعالیت خود را در زمینه تولید ماشین آلات پخت نان و شیرینی آغاز کرده و هم اکنون در شهرک صنعتی ارومیه مستقر است. این شرکت با بهره گیری از بیش از ۱۵۰ نیروی متخصص، دستگاه هایی مانند:
- دستگاه نان لواش تمام اتوماتیک
- تنور دوار نانوایی
- دستگاه روتاری نانوایی
- دستگاه پهن کن نانوایی
- دستگاه نانوایی لواش
- دستگاه نانوایی بربری
- دستگاه تونلی نانوایی
- دستگاه ربات نانوایی
را تولید میکند. پاک اندیشان موفق به دریافت گواهینامه هایی نظیر ایزو ۹۰۰۱، CE اروپا و استاندارد ملی ایران شده است.
برای برای آشنایی بیشتر با محصولات به وبسایت پاک اندیشان مراجعه فرمایید.
سخن پایانی
الک کردن آرد تأثیر زیادی بر کیفیت نان دارد و باعث میشود که نان پفدارتر و بافت بهتری داشته باشد. رعایت این مرحله ساده میتواند نانهای بهتری تولید کند. همچنین استفاده از دستگاه های پیشرفته در ارتقای کیفیت پخت کمک زیادی میکند.
سوالات متداول
آیا الک کردن آرد برای همه نانها ضروری است؟
بله، الک کردن آرد باعث میشود نان سبک تر، پف دارتر و با بافت بهتری شود، به ویژه برای نانهای حجیم.
آیا دستگاه های صنعتی نیاز به الک آرد دارند؟
بیشتر دستگاه های صنعتی دارای سیستم خودکار برای الک آرد هستند، اما در برخی موارد خاص ممکن است نیاز به الک دستی باشد.
چرا باید آرد را قبل از اندازه گیری الک کنیم؟
الک کردن آرد قبل از اندازهگیری باعث افزایش حجم آن و دقت بیشتر در مقدار آرد میشود.