پخت نان فرایندی پیچیده است که در آن تغییرات فیزیکی، شیمیایی و بیوشیمیایی متعددی در خمیر ایجاد میشود. یکی از مراحل مهم در تهیه نان، فرآیند تخمیر است که به سه مرحله تقسیم میشود:
- تخمیر اولیه
- تخمیر میانی
- تخمیر نهایی
هرکدام از این مراحل تاثیر مستقیمی بر بافت، طعم و ویژگی های نهایی نان دارند. به ویژه در نان هایی مانند نان لواش، نان بربری و نان تافتون تفاوت بین تخمیر میانی و تخمیر نهایی می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت نان بگذارد. همچنین، استفاده از دستگاه پخت نان مناسب به کنترل دقیق این فرآیندها و بهبود کیفیت نان کمک میکند.
چرا خمیر باید قبل از پخت استراحت کند؟
زمان استراحت خمیر یا تخمیر، مرحله ای اساسی است که در طی آن، گازهای تولیدی توسط مخمر به بافت خمیر نفوذ کرده و در نتیجه، حجم نان افزایش می یابد. فرآیند تخمیر و استراحت مناسب باعث میشود که نانی با بافتی متخلخل، طعمی بهتر و ظاهری مطلوب تر تولید شود. از طرفی، اگر مراحل تخمیر به درستی انجام نشود، نان با بافتی سفت و متراکم و طعمی غیر مطلوب به دست خواهد آمد.
تفاوت استراحت میانی و تخمیر نهایی
تخمیر اولیه پس از مخلوط کردن آرد و آب با مخمر آغاز میشود.این مرحله به افزایش حجم و رشد مخمر کمک میکند.
اما استراحت میانی یا تخمیر میانه زمانی است که خمیر پس از چانه گیری و شکل دهی باید زمان بگذرد تا به حالت اولیه خود بازگردد.در این مرحله، خمیر کمی فشار داده شده و نیاز به باز شدن مجدد دارد تا به فرم خود بازگردد.
تخمیر میانی به طور معمول بین 8 تا 10 دقیقه به طول میانجامد و به خمیر اجازه می دهد که به راحتی حجیم و نرم شود.
در نهایت، تخمیر نهایی آخرین مرحله قبل از پخت است که هدف آن، افزایش حجم نان و نرمی بافت آن است.در این مرحله، گازهای اضافی به داخل خمیر تزریق میشوند و باعث بهبود ساختار نان و افزایش مواد آروماتیک در آن میشوند.
در صورتی که زمان تخمیر نهایی به اندازه کافی سپری نشود، نان خاصیت تخلخل خود را از دست می دهد و بافت آن سفت و فشرده خواهد شد.
چرا استراحت خمیر ضروری است؟
استراحت خمیر در طول فرآیند تخمیر به خمیر این امکان را می دهد که به شکل مناسب و با طعمی عالی در بیاید. یکی از نکات مهم استفاده از آرد در پخت نان این است که باید به مراحل استراحت خمیر دقت زیادی کرد. از آنجا که فرآیند استراحت خمیر (استراحت میانی و تخمیر نهایی) ، به تولید گازها و مواد آروماتیک کمک میکند، نانهای تولیدی در این صورت با طعمی بهتر، بافتی نرم و رنگی مطلوب خواهند داشت.
نکات مهم در مورد استراحت میانی و تخمیر نهایی
در مورد استراحت میانی و تخمیر نهایی نکاتی وجود دارد که نیاز است با آنها آشنا شوید.در ادامه به آنها می پردازیم :
استراحت میانی:
این مرحله به خمیر فرصتی می دهد تا فشار ناشی از شکل دهی و چانه گیری را از بین ببرد و خود را باز کند. در صورتی که این مرحله به درستی انجام نشود، نان حاصل از آن با بافتی متراکم و بدون تخلخل مناسب خواهد بود.
تخمیر نهایی:
در این مرحله، خمیر باید تا اندازهای افزایش حجم دهد که سطح آن به خوبی پف کند و در حین پخت، به تخلخل مناسب برسد. این مرحله به خصوص در نانوایی های صنعتی با استفاده از دستگاه های پیشرفته و دقیق، مانند دستگاه های پاک اندیشان، به صورت اتوماتیک و بهینه انجام میشود.
اثر زمان در تخمیر:
هر چه مدت زمان تخمیر میانی و نهایی بیشتر باشد، نان هایی با بافت نرم تر و تخلخل بیشتری تولید میشود. همچنین، زمان تخمیر بیشتر به افزایش طعم و رنگ نان کمک میکند.
علت چسبیدن خمیر به سطح و راه حل ها
گاهی اوقات ممکن است خمیر به سطح تنور، دست یا قالب بچسبد که این میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از علت های اصلی چسبیدن خمیر به سطح، وجود رطوبت زیاد در خمیر یا عدم استفاده از سطح آردی کافی است. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است از مقداری آرد برای پاشیدن روی سطح استفاده کنید. همچنین، استفاده از روغن یا کره در سطح قالب ها نیز می تواند کمک کننده باشد تا خمیر به راحتی از سطح جدا شود.
درباره وبسایت پاک اندیشان
ماشین سازی پاک اندیشان شهر آذر از سال ۱۳۸۲ در زمینه ساخت دستگاههای پخت نان و شیرینی فعالیت دارد و با بهره گیری از فناوری روز، دستگاه هایی همچون دستگاه نان بربری، دستگاه تمام اتوماتیک نان لواش، تنور دوار و دستگاه نانوایی تونلی را تولید و به داخل و خارج از کشور عرضه میکند. این شرکت دارای گواهینامه های معتبر ملی و بین المللی بوده و به عنوان واحد نمونه صنعتی و کیفی شناخته شده است.
برای اطلاع از مشخصات فنی و قیمت محصولات از جمله:
- قیمت دستگاه پخت نان لواش تمام اتوماتیک
- قیمت دستگاه تمام اتوماتیک نان تافتون
- قیمت دستگاه پخت نان بربری
- قیمت دستگاه دوار نانوایی
به وب سایت معتبر پاک اندیشان مراجعه فرمایید.
سخن پایانی
استراحت میانی و تخمیر نهایی از مراحل بسیار مهم در فرآیند پخت نان هستند که تاثیر زیادی بر کیفیت نهایی نان دارند. این مراحل به خمیر این امکان را می دهند تا بافتی مناسب، طعمی عالی و حجمی مطلوب پیدا کند. رعایت دقیق زمان و شرایط تخمیر، علاوه بر افزایش کیفیت نان، به تولید محصولاتی با بافت نرم و متخلخل کمک میکند. در نتیجه، استفاده از دستگاه های اتوماتیک مانند دستگاه های پاک اندیشان که قابلیت تنظیم دقیق زمان تخمیر را دارند، می تواند فرایند پخت نان را بهینه سازی کند.
سوالات متداول
1.آیا استراحت میانی حتما باید انجام شود؟
بله، استراحت میانی به خمیر فرصت می دهد که فشار ناشی از شکل دهی را از بین ببرد و باعث افزایش تخلخل نان خواهد شد.
2.چه زمانی باید تخمیر نهایی را انجام دهم؟
تخمیر نهایی زمانی باید انجام شود که خمیر به حجم دلخواه رسیده باشد و سطح آن به خوبی پف کرده باشد.
3.چرا بعضی اوقات خمیر به سطح قالب میچسبد؟
چسبیدن خمیر به سطح میتواند به دلیل رطوبت زیاد خمیر یا عدم استفاده از آرد کافی باشد.